سید کمال سیدعلی، معاون اسبق بانک مرکزی در گفت‌وگو با "اگزیم نیوز" در خصوص معیار رتبه‌بندی بانک‌ها در کشور گفت: می‌توان بانکهایی که اکنون در بورس حضور دارند را بر اساس داده‌های این بازار مورد بررسی قرار داد. همچنین معیارهای بانک مرکزی و اطلاعات بانک مرکزی را نیز می توان معیار شناسایی بانک‌ها قرار داد. هر چند که برخی از موسسات بین المللی چنین رتبه‌بندی و اعتبارسنجی را انجام می‌دهند. این موسسات ضمن اطلاعات موجود، برخی از بانک‌ها را نسبت به برخی دیگر، به عنوان بانک ارجح اعلام می‌کنند.

سید‌علی گفت: از دیدگاه‌های مختلف می‌توان به سیستم بانکی ایران وارد شد و آن را مورد بررسی قرار داد. بانک‌های ما هم دولتی هستند و هم خصوصی و هم تخصصی. بر این اساس می‌توان گفت اهدافی که در تاسیس این بانک‌ها نقش داشته، با همدیگر متفاوت است. یک بانک خصوصی در پی سودآوری سهامداران خود است و بانک تخصصی در بحث توسعه کشور قدم بر می‌دارد. بانک‌های تجاری نیز کاملا دولتی هستند. بانک ملت، بانک تجارت و صادرات هم به عنوان بانک نیمه خصوصی شناخته می‌شوند و سهامشان در بورس ارائه شده است.

او ادامه داد: ضمن تقسیم‌بندی بانک‌ها‌ که بر اساس اهداف آنها شکل می‌گیرد، باید پرسید آیا در ایران رتبه‌بندی‌های صورت گرفته، نزدیک به بهره‌وری بالا و ارجح بودن یک بانک نسبت به بانک دیگر است یا خیر؟ لذا تصور می‌شود این بانک‌ها در مورد ریسک‌های پیش رو و نقدینگی موجود، نگاه خاصی به آنها مترتب است؛ به عبارتی ممکن است یک بانک بسیار پر ریسک باشد ولی از دیدگاه سپرده‌گذار که پرداخت سود برایش مهم است، بانک مناسبی به نظر آید. در همین مورد باز هم باید نگرانی آن سپرده‌گذار در مورد دریافت سود مربوطه و بازگشت اصل پول، مورد توجه باشد.

وی افزود: سیستم بانکی متاثر از وضعیت اقتصادی کشور است. بنابراین نمی‌توانیم با توجه به دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌هایی که در خصوص نرخ سود و نرخ ارز و ... صادر می‌شود، معیار مشخصی را برای عموم بانک‌ها و ارزیابی عملکردشان در نظر بگیریم. لذا با فاکتورهایی از قبیل پرداخت سود بیشتر، در معرض ورشکستگی قرار گرفتن، میزان استحکام در مقابل ورشکستگی و مسائلی از این قبیل، باید بانک‌ها مورد سنجش قرا  بگیرند.

او تصریح کرد: برخی از بانک‌ها عملکرد چندان مطلوبی ندارند. به عنوان نمونه تعدادی از بانک‌های خصوصی در کشور وجود دارند که عملکرد بسیار جزیی از خود نشان می‌دهند. با این وصف به لحاظ اعتبار سنجیِ مشتریان، بانک مناسبی شناخته می‌شوند. این در حالی است که در اقتصاد کشور تاثیر چندانی بر جای نمی‌گذارند. البته این موضوع مهم تلقی می‌شود که چنین بانک‌هایی از لحاظ کفایت سرمایه، ارزیابی خوبی از آنها صورت بگیرد. به هر حال آنچه که در دنیا مطرح است، همان نگاه کفایت سرمایه، کیفیت دارایی‌‌ها و ... می‎‌باشد. باید به ترازنامه این بانک‌ها نیز نگریست. در ایران باید با معیار بورس و نظر بانک مرکزی دست به رتبه‌بندی بانکهای داخلی زد.

معاون اسبق بانک مرکزی ادامه داد: در برخی موارد بانک‌ها با موسسات بین‌المللی در تماس هستند و استعلاماتی را دریافت می‌کنند که ممکن است از دیدگاه بانک مرکزی و بورس چندان مطلوب نباشد، ولی در همان اطلاعات و شاخص‌ها، آن بانک عملکرد موفقی برجای گذاشته باشد. بر همین اساس رتبه مناسبی از این بانک‌ها نیز اعلام می‌شود. بدون تردید چنین رتبه‌ای چندان مورد اعتبار نخواهد بود. ولی متاسفانه جنین معضلی در حال شکل‌گیری است.

او ادامه داد: برای چنین رتبه‌بندی غالبا از میزان سرمایه استفاده می‌شود که این امر درستی نیست. به عنوان نمونه برخی از بانک‌های کشور مثل بانک صادرات، بانک ملت، بانک ملی و ... دارایی بسیار زیادی دارند. ولی این دارایی‌ها امکان نقدپذیری بسیار کمی را دارا هستند. این بانک ممکن است جوابگوی میزان سهام پایه اولیه که میزان آن 100 تومان هم بوده، نباشد. بانک مرکزی باید این مسائل را مد نظر قرار دهد.

او در پاسخ به این سوال که آیا در کشور و بر اساس نگاه بین‌المللی، دارای یک "بانک برتر" هستیم یا خیر، گفت: وقتی راجع به بانک برتر صحبت می‌کنیم، منظور این است که این بانک ریسک کمتری داشته باشد و رعایت بسیاری از اصول مثل پولشویی و ... را داشته باشد. معوقات کمتر، ناچیز بودن مشکوک الوصل بودن داراریی و کم بودن خطر سپرده گذاری جزو همین شرایط خواهد بود. ضمن رعایت این استانداردها است که می‌توان به موجودیت یک بانک برتر در کشور دست یافت.